Steekproef onder sportclubs: ledenaantal stijgt na magere coronajaren

De coronaperiode in de achterliggende twee jaren werd door veel clubs en verenigingen met angst en beven beleefd. Wat zouden de gevolgen, al dan niet op termijn voor de verengingen zijn? Ongeveer een derde van de Nederlandse sportclubs gaf in een onderzoek van het Mulier Instituut aan zich ernstig zorgen te maken over de gevolgen van de coronamaatregelen voor hun vereniging. Een rondgang leert dat veel clubs de storm redelijk tot goed doorstaan hebben.

Door: Eip Janssen

,,De coronaperiode heeft ons doen beseffen dat extra activiteiten organiseren, zijn vruchten afwerpt. Aandacht besteden aan het individu is succesvol”, menen de clubvertegenwoordigers. ,,Zeker de jeugd komt weer massaal sporten. Maar die lockdowns en maatregelen hadden ook niet veel langer moeten duren.”

Een steekproef onder verenigingen in de gemeente Ede leverde een redelijk eenduidig beeld op. Het ledenaantal van maart 2020, bij de start van de pandemie, werd vergeleken met het huidige ledenaantal. Bij tafeltennisvereniging TTV Ede steeg het ledenaantal flink, met name bij de jeugd. ,,Die groei heeft zeker te maken met het na-corona-effect. Na een kleine twee jaar pauze zijn Michiel Schimmel en ik in oktober vorig jaar aan onze derde trainingsperiode bij de club begonnen. In een goed jaar zijn wij nu gegroeid van 9 naar 43 jeugdleden. Met een gerichte en nu dus succesvolle aanpak”, aldus hoofdtrainer Frank Dubois.
Hockeyclub MHC Ede ziet ook een opwaartse trend. ,,Landelijk gezien hebben hockeyclubs met een dalend ledenaantal te maken. Maar wij zien juist een lichte toename van twintig leden. Zowel bij de jeugd als bij de senioren”, aldus bestuurslid Charlotte Persyn.

Bij voetbalvereniging Harskamp draait het ‘best lekker’. ,,We hebben nu zo’n 185 leden en dat is een stijging van 23 procent. Binnen de club is de coronastop gebruikt om ons te bezinnen op de toekomst”, aldus bestuurslid Escher van Norel.
Bij DES Lunteren, een kleinere damclub, zal men jaloers zijn op de instroomcijfers. ,,Het valt erg mee. Voor corona hadden we acht jeugdleden en nu ruim 25. Vooral het schooldamtoernooi heeft ons geen windeieren gelegd. Het ledental is met ruim tweehonderd procent gestegen. Maar we kwamen ook van ver”, aldus voorzitter Jaap Heij. Ook Hans Silvis (Edese IJsvereniging, EIJV) en Bas Lucassen (Moorfielders) zijn positief gestemd. ,,De instroom is bij de EIJV, zeker bij de jeugd, liefst 84 procent meer dan in 2020.’’ Moorfielders noteert ruim 22 procent meer leden. Bij CKV Reehorst is het totale ledenbestand met zes procent gestegen. ,,De groei is mede te danken aan extra activiteiten in de coronaperiode. Onze leden hebben dat gewaardeerd en zijn trouw gebleven. Sterker, zij hebben mede voor aanwas gezorgd”, reageert Laura Struik. FC Jeugd-secretaris Dogan Yilmaz zegt dat het ledenaantal stabiel bleef. ,,Ik bespeur geen verschil.”

Een aantal club gaven nog een wat uitgebreidere reactie. Daarbij gaven zij aan dat de coronaperiode, stilstand van de sport of beperkende voorwaarden veel clubs aan het denken heeft gezet. De clubvertegenwoordigers benadrukken dat ook voor de coronaperiode, maar zeker erna, actief aan ledenwerving is gedaan. Met nog meer accenten op hetgeen de (nieuwe) leden verwachten. ,,Het is inspelen op de behoefte. Er zijn zoveel alternatieven. Je moet echt aan de weg timmeren. Maar je ziet ook dat sporten en de sociale contacten echt belangrijk worden gevonden ”, was een veel gehoorde conclusie.

MHC Ede-vertegenwoordiger Charlotte Persyn over de ledenwerfactiviteiten: ,,Deze lichte stijging komt niet vanzelf. Daar zijn we continu mee bezig. Met een bestuurslid Werving & Behoud voor het neerzetten van bijbehorend beleid, de evenementencommissie Jongste Jeugd voor het organiseren van leuke activiteiten, de wervingscommissie die activiteiten organiseert om iedereen te laten ervaren hoe leuk hockey is en heel veel vrijwilligers die hieraan meehelpen. Zaken die zijn opgepakt niet alleen tijdens de corona periode maar ook daarna.” Op woensdagmiddag 5 oktober werd een ‘Hockeyfestival’ gehouden. ,,Het enthousiasme was groot. Ik verwacht weer veel jonge kinderen die aan de gratis proeflessen deelnemen”, gaat Persyn verder.

,,Maar het begint allemaal met plezier op het veld. Door de kinderen de basis van hockey op een goede en leuke manier aan te leren. Want dat zorgt ervoor dat je lol krijgt in de sport die je beoefent. En dat je dus blijft hockeyen. Daarom investeert MHC Ede in de beste opleiding van de jeugd met goede trainers en een professionele begeleiding van deze trainers.” Zij omschrijft haar club MHC Ede als een echte familieclub die zorgt voor plezier naast het veld. ,,Met feestjes, filmavonden, sinterklaasfeest, hockeyfestival, hockeykampen, Vriendjes & Vriendinnetjes dagen is er altijd wel iets leuks te doen op de club voor de jeugd.” Terugkijkende op de coronaperiode denkt Charlotte Persyn dat de club de juiste aanpak heeft gekozen.

,,En daarna gestaag voortgezet. Tijdens corona hebben we waar dat mogelijk was, zoveel mogelijk activiteiten door laten gaan voor de jeugd. Op het moment dat we na de eerste coronagolf bijvoorbeeld weer in groepsverband mochten sporten, zijn alle kinderen uit Ede en omstreken uitgenodigd om in de weekenden lekker te komen sporten op ons complex. Leden namen vriendjes en vriendinnetjes mee en konden eindelijk weer samen sporten. Dit heeft toen ook voor een grote toename in het aantal jeugdleden gezorgd.” MHC Ede werd uitgeroepen tot ‘Club van het Jaar’ in de provincie Gelderland. ,,Dat benadrukt dat MHC Ede een club is waar heel veel mensen trots op zijn en waar je graag komt en blijft om te sporten en te ontspannen. Wie ook graag op hockey wil komen is welkom. Stuur een berichtje naar welkom@mhc-ede.nl Je krijgt altijd een reactie”, aldus Persyn.

TTV Ede heeft niet alleen een nieuwe naam gekregen, maar ook het elan weer terug. ,,Zoals als eerder opgemerkt stijgt ons ledental behoorlijk. De tafeltennisclub is qua ledenaantal terug in de top 10 van grootste verenigingen in Nederland gekomen. Dat is volledig op het conto van ons trainersduo Frank du Bois en Michiel Schimmel te schrijven”, aldus bestuurslid Yorick Schurink belast met technische zaken. ,,Natuurlijk zijn we blij als het bestuur tevreden is over onze aanpak. Maar, en ik kan het niet genoeg benadrukken, als onze trainingsgastjes moe maar blij naar huis gaan, is mij dat het meest waard”, aldus hoofdtrainer Frank Dubois. Met zijn collega Michel Schimmel staan zij nu een jaar of zestien in verschillende periode aan het roer bij de jeugdtraining.

,,Er wordt ons weleens gevraagd of we het anders doen dan voor de coronaperiode. Nee, is dan het antwoord. Onze visie is dat wij niet alleen tafeltennissers opleiden, maar ook jonge mensen. Die combinatie blijkt heel goed aan te slaan zowel bij de spelers maar ook bij de ouders. Aan de andere kant, wij zijn wel bezig met tafeltennis als sport en dit willen wij ook zeker overbrengen op de spelers. En toch blijkt onze aanpak succesvol”, gaat Dubois verder. Via mond-tot-mond reclame en klasgenootjes liep de zaal bij TTV Ede vanzelf vol. ,, Maar op onze lauweren rusten is niet verstandig. Stilstaan kan ook achteruitgang betekenen. Dat betekent dat je moet inspelen op een behoefte. En die begint al bij de basisscholen. Net zijn de eerste gesprekken gevoerd om op een drietal basisscholen wat meer aan ledenwerving te doen. Niet met een eenmalige actie, maar door meerdere jaren diverse tafeltennisactiviteiten aan te bieden, zowel op school als in onze accommodatie.”

‘Vooral jeugd blijft komen’

GEEN GEHEIM Frank Dubois wil het ‘geheim’ van zijn aanpak wil delen. ,,Misschien heeft de coronaperiode het nog extra geaccentueerd. Aandacht geven aan het individu is zo belangrijk. En dat van jong tot iets minder jong. Niet alleen om ze alles over tafeltennis te leren maar wij zijn ook oprecht geïnteresseerd in hun persoonlijke omstandigheden. Daarnaast is communicatie met ouders en spelers superbelangrijk.” Om de indruk dat men denkt dat wij dat alleen doen, benadruk ik graag dat bestuur en andere kaderleden daarin ook een belangrijke rol meespelen. Een succesfactor is ook dat het hoogste jeugdteam (Elve Haeck, Joshua Jonkman en Manuel van Leeuwen, red.) ons geweldig helpen met het geven van training aan de beginners. Je ziet dat de jonge jeugd graag leert van de wat oudere jeugd. En als dat een speler van de TTV Ede hoofdmacht (Maarten Loeve , red.) komt helpen, heeft dat een absolute meerwaarde”, glundert de hoofdtrainer.

TTV Ede jeugd kan op vier avonden trainen. ,,Vrijwel alle jeugdspelers hebben de mogelijkheid minimaal twee keer per week te trainen. Al sinds jaar en dag tafeltennissen veel meer jongens dan meisjes en dat is bij ons niet anders. Met bijna 20% meisjes zitten wij wel boven het landelijke gemiddelde. Natuurlijk is TTV Ede prestatiegericht maar slaat daarin niet door. Voor elke speler wordt op zijn of haar niveau een programma samengesteld. Het in september gestarte competitieseizoen zijn wij met drie nieuwe teams met beginners gestart waaronder heel bewust een team met alleen meisjes. De meisjes worden ook gecoacht door twee vrouwen. In totaal hebben wij nu zes jeugdteams in de competitie.” ,,Onze manier van training geven en opleiden vergt heel veel energie en tijd maar het is meer dan de moeite waard en levert niet alleen veel ledenwinst maar ook blije gezichten van zowel spelers, ouders als trainers”, vult Michiel Schimmel bescheiden aan.

NADENKEN OVER STRUCTUREN Ook bij voetbalvereniging Harskamp is de coronaperiode gebruikt zich te bezinnen over het ledenaantal en de verenigingsstructuuraanpak. ,,In de periode dat corona heerste en sportactiviteiten minder of helemaal niet mochten is die tijd nuttig besteed. De verenigingsorganisatie is doorgelicht. Daarna zijn we aan de slag gegaan en dat is na de coronaperiode niet gestopt. Het is ‘gewoon’ een continu proces. Ik denk dat de club op de goede weg is. Maar verbeter punten blijf je altijd houden”, oordeelt bestuurslid Escher van Norel. De club stak energie on het verbeteren van de accommodatie, kleding trainers/leiders, feest en klaverjas avonden, voetbalkamp voor de jeugd etc. ,,Openstaan voor ideeën”, was ons credo.

,,Aan de organisatie is gewerkt en daarin stond de hele club en ook de jeugdafdeling centraal. Is dat ons werk? Nee, ook eerdere besturen hadden al daaraan gewerkt. Maar nu was de tijd ervoor rijp. Op het moment dat de club volop in een sportseizoen staat, is er soms te weinig tijd om je heen te kijken. Dat is en blijft een uitdaging.” De coronaperiode heeft de club dus (licht) veranderd? ,,Ja, het besef dat naast de sport en individuele aandacht nodig is, de sociale component ook belangrijk is werd steeds duidelijker. ,,Klaverjasavonden, familiedag/ seizoenopeningsfeest, voetbalkamp mede doordat de jeugdafdeling groeit, Oktoberfest en Après-ski feest zijn aanwinsten gebleken bij onze vereniging. De organisatie rond de jeugd onder leiding Arnand van Norel is opnieuw ingericht en op elk team zit een goede trainer en gedreven leiders om het beste uit de jeugd te halen. De toekomstplannen? We zijn aan de slag met het 75-jarig jubileumfeest in juni 2023. Een feestweek voor jong en oud”, gaat Van Norel verder.

Op de vraag of het bestuur al die activiteiten alleen aanpakt volgt een gedecideerd: Zeker niet. ,,De wijze waarop onze vrijwilligers het werk verzetten is met geen pen te beschrijven. Laat staan te waarderen. Heel veel leden steken de handen uit de mouw. Ook dat gevoel is door de coronaperiode en daarna versterkt. Dat vormt de basis van de club en dan groeit het ledenaantal ook. Ik denk dat de coronaperiode hier enigszins mee te pakken heeft gehad. Maar dat daarna de leden niet op de handen zijn blijven zitten is de grootste winst”, sluit Escher van Norel af.

Bij DES Lunteren is het (jeugd) dammen nog aantrekkelijker gemaakt. ,,Mede door de corona en de daarbij behorende maatregelen is de opzet van ons clubhuis aangepast. Een facelift in die periode, waar DES Lunteren nu nog profijt van heeft. Met dank aan de vrijwilligers en een sponsor”, aldus voorzitter Jaap Heij. De jeugd traint minimaal een half uur. ,,Daarna houden we leuke activiteiten zoals een interne competitie, sneldammen, simultaan tegen oudere jeugdleden, spelletjesavond. Kortom een gevarieerd programma, afgestemd op de aanwezigen.”

Bij CKV Reehorst de activiteiten na de coronaperiode niet afgenomen. ,,Integendeel mede door extra activiteiten zet de groei door”, aldus Laura Struik.

Resumerend kan worden gesteld dat vrijwel alle door de sportredactie benaderd verenigingen en/of sport laten zien dat extra activiteiten tot meer ledenaanwas leiden. Wel zijn er zorgen over de energiecrises. De meeste vertegenwoordigers gaven aan nog niet te kunnen inschatten of en in welke mate dat een bedreiging voor de club zal betekenen op de korte of langere termijn. Men heeft vertrouwen dat de gemeente Ede en overheid ook in deze de clubs en de sport niet in de kou zal laten staan.

Door Eip Janssen